Nieuwe wetten, regels en verplichte keurmerken vormen grote uitdagingen voor flexondernemingen. Hoewel digitalisering controles sneller en efficiënter maakt, blijft het beoordelen van data mensenwerk, benadrukt Normec VRO-directeur Julisa Fereijra-Phelipa. In de twaalfde aflevering van ‘Grensverleggend in Flex’ legt zij uit waarom data op zichzelf niet alles zegt en hoe inspectie-instellingen flexondernemingen naar een hoger niveau kunnen tillen.
De onafhankelijke inspectie-instelling Normec VRO helpt organisaties door middel van haar inspecties met het behalen en behouden van een werkgevers- of arbeidsgerelateerd keurmerk. Dit doen ze al meer dan 40 jaar.
Verplichting van keurmerken
Het behalen van keurmerken is belangrijk voor flexondernemingen. Een keurmerk laat namelijk aan opdrachtgevers zien dat zij hun zaken op orde hebben en een betrouwbare partner zijn. Met de invoering van de Wet terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta), worden keurmerken voor ondernemingen in de flexbranche nog belangrijker. In dit nieuwe stelsel geldt namelijk een in- en uitleenverbod wanneer partijen niet zijn toegelaten.
Zo wordt het ook verplicht om het SNF-keurmerk te behalen wanneer je voorziet of doet voorzien in huisvesting aan arbeidsmigranten. SNF staat voor Stichting Normering Flexwonen. “Nu is het alleen nog maar verplicht om een SNF-keurmerk te hebben wanneer je arbeidsmigranten huisvest én een inhouding voor huisvesting tot onder het niveau van het wettelijk minimumloon verricht”, vertelt de Normec-directeur. “Maar met ingang van de Wtta is het voor iedereen die arbeidsmigranten huisvest verplicht om dit keurmerk te behalen, ongeacht of je wel of niet aan inhoudingen voor huisvesting doet.”
Na het opnemen van de podcast is op dit punt een wijziging opgetreden in het Wtta normenkader. Namelijk dat dit niet geldt voor de onderneming die voorziet of doet voorzien in huisvesting aan arbeidskrachten die minimaal 1,5 keer het bruto wettelijk minimumuurloon verdienen.
Het betreft een ingrijpende verandering, want zonder dit keurmerk kun je vanaf dat er door de Nederlandse Arbeidsinspectie gehandhaafd gaat worden op deze nieuwe wet, geen arbeidsmigranten meer huisvesten.
Data is nog geen informatie
De verplichtstelling van keurmerken gaat veel vragen van de capaciteit van inspectie-instellingen als Normec VRO. Niet alleen neemt het aantal controles toe, de controles duren ook langer vanwege het toevoegen van extra normeisen en de complexiteit hiervan. “Maar digitalisering biedt hierin mogelijkheden”, zegt Julisa. “Voor controles bespaart digitalisering tijd en geld waardoor ze efficiënter verlopen.
Ondanks de voordelen van digitalisering, plaatst Julisa ook een kanttekening: “Digitalisering helpt om tijdens inspecties afwijkingen te identificeren en patronen in data te herkennen. Maar data is op zichzelf geen informatie. Data moet altijd nog worden geïnterpreteerd door een menselijke auditor.”
Als je blind vertrouwt op data, loop je het risico om onterecht afwijkingen te registreren. “Een enkele afwijking zegt zonder nader onderzoek nog niets,” legt Julisa uit. “Het kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een tikfout die zonder menselijke contextbeoordeling niet herkend wordt. Alleen een menselijke interpretatie kan de werkelijke oorzaak van afwijkingen in de data goed beoordelen. Wat je wil voorkomen, is dat ondernemingen die thuishoren in het register daar ten onrechte niet worden opgenomen, of juist dat bedrijven onterecht worden toegevoegd vanwege een te grote afhankelijkheid van data.”
Niet straffen, maar samenwerken
Normec VRO speelt met de overgang naar het nieuwe stelsel een grote rol. Julisa vindt dat inspecties daarom een begeleidende rol moeten innemen, in plaats van een bestraffende rol. “Inspecties moeten ondernemingen naar een hoger niveau helpen tillen, zodat zij hun keurmerken kunnen behalen en behouden.
Het huidige opvoedkundige karakter heeft bewezen ondernemingen verder te laten professionaliseren en naar dat hogere niveau te tillen. Wanneer er tijdens een inspectie afwijkingen worden aangetroffen, heeft de inspectie ook als doel deze te doorgronden door de oorzaak en omvang nader te onderzoeken om deugdelijke herstel door te kunnen voeren zowel naar het heden als het verleden. Daar helpt bestraffen niet bij.”
Julisa legt uit hoe ze dat bij Normec VRO doen aan de hand van voorbeeld: “Tijdens een aanmeldingsinspectie – dat is een inspectie bij een onderneming die voor de eerste keer voor het keurmerk opgaat – ontdekten we maar liefst 21 tekortkomingen. Wij gaven het bedrijf tijd en ondersteuning om de benodigde verbeteringen door te voeren. Met succes. Twee jaar later is dit bedrijf uitgegroeid tot een professionele organisatie met goed ingerichte processen en een stevige basis.” Dit voorbeeld laat ook zien dat menselijke beoordelaars essentieel zijn en je niet op data alleen kan vertrouwen.
Je ziet het; nieuwe wetten, regels en verplichte keurmerken vormen grote uitdagingen voor flexondernemingen. Digitalisering kan je helpen om je bedrijf naar een hoger plan te tillen én tegelijkertijd soepel te voldoen aan de rapportage-verplichtingen. Toch blijft het beoordelen van die gegevens altijd mensenwerk. En misschien is dat maar goed ook in een branche die bij uitstek om mensen draait.
Dit blog is een samenvatting van de podcastaflevering over ‘Data is nog geen informatie’. Julisa besprak natuurlijk nog veel meer met Dréann en Egbert in de podcast Grensverleggend in Flex. Ben je benieuwd? Luister dan naar deze en andere afleveringen van Grensverleggend in Flex en ontdek hoe experts zoals Julisa Fereijra-Phelipa de branche vormgeven.
